Od 1 września 2019 r. rusza nowy rejestr podatników VAT

Już niebawem zacznie działać ogólnopolska baza wszystkich podatników VAT, w której znajdą się m.in. numery rachunków bankowych przedsiębiorców. Przelew na konto niewykazane w rejestrze spowoduje, że takiej zapłaty podatnik nie będzie miał prawa zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.  

Ważne

Wykaz ma być prowadzony przez Szefa Krajowej Informacji Skarbowej (KAS) w formie elektronicznej i powszechnie dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Dodatkowo dostęp do zawartych w nich danych będzie możliwy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Dostęp ten będzie bezpłatny i  codziennie aktualizowana.

 

W świetle przygotowanych przez rząd przepisów wkrótce zacznie działać scentralizowana baza podatników VAT, w której znajdą się dane wszystkich polskich przedsiębiorców zarejestrowanych do celów tego podatku. Utworzenie takiej bazy (tzw. białej listy podatników) przewiduje nowelizacja przepisów o VAT, PIT i CIT, wynikająca z ustawy z 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa nowelizująca). Ma ona zawierać dane przedsiębiorców, których naczelnik urzędu skarbowego nie zarejestrował jako podatników VAT, a także tych, którzy utracili ten status w wyniku wykreślenia  z rejestru. Ponadto znajdą się w niej dane podmiotów, których rejestracja do celów VAT została przywrócona oraz przedsiębiorców zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni i zwolnieni z tego podatku. Nowa baza zastąpi zatem trzy obecnie funkcjonujące wykazy, tj.:

  • podatników zarejestrowanych,
  • wykreślonych i
  • przywróconych do rejestru.

Oprócz danych, o których była mowa wcześniej, w nowym rejestrze dodatkowo znajdą się także m.in. numery rachunków bankowych polskich przedsiębiorców.

Weryfikacja będzie więc możliwa także pod kątem ich numerów rachunków bankowych, które będzie można wyszukać np. po NIP lub nazwie kontrahenta. Pozwoli to zminimalizować ryzyko nieświadomego udziału podatników w karuzelach VAT i ograniczyć wyłudzenia podatków.

Wprowadzenie nowego rejestru to nie wszystko, ponieważ ustawodawca wiąże negatywne konsekwencje z zapłatą należności za towar bądź usługę na inny rachunek bankowy niż ten, który figuruje we wskazanym rejestrze. Mianowicie w takim przypadku nabywca będzie solidarnie odpowiadał z dostawcą za VAT wynikający z tak opłaconej faktury. Odpowiedzialność ta będzie jednak ograniczona tylko do kwoty podatku związanego z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, na co wskazują zmiany w treści unormowań Ordynacji podatkowej (dodanie nowego art. 117ba).  Informacji zawartych w wykazie nie powinni ignorować także przedsiębiorcy rozliczający podatek dochodowy. Znowelizowane przepisy zakładają bowiem, że podatnikowi nie będzie wolno zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków w tej części, w której płatność została dokonana na rachunek bankowy nieznajdujący się we wspomnianym wykazie. Wymaga zarazem podkreślenia, że obostrzenia te będą obowiązywać tylko w odniesieniu do płatności przekraczających 15.000 zł.

Nowe regulacje zasadniczo mają zacząć obowiązywać od 1 września 2019 r., z wyjątkiem części przepisów, które wejdą w życie już z dniem ogłoszenia wspomnianej wcześniej ustawy nowelizującej. Późniejszy termin rozpoczęcia obowiązywania będzie natomiast dotyczył tych zapisów przedmiotowej ustawy, które dotyczą negatywnych skutków zapłaty należności na rachunek inny niż ujawniony w wykazie. Przewidziane w nich sankcje fiskusowi wolno będzie stosować dopiero od 1 stycznia 2020 r., na co jednoznacznie wskazuje treść art. 14 pkt 2 ustawy nowelizującej.  Dzięki temu rozwiązaniu przedsiębiorcy będą mieli więcej czasu na przygotowanie się do zmian.

Rozwiązania, o których mowa, niewątpliwie są korzystne z punktu widzenia interesów budżetu państwa, natomiast dla podatników oznaczają kolejne obciążenia. Wymóg weryfikacji rachunku bankowego kontrahenta przy każdej transakcji przekraczającej ustawowy limit, wiązać się będzie bowiem z kolejnymi obowiązkami, wymagającymi angażowania dodatkowego czasu i pieniędzy. Tak będzie zarówno wtedy, gdy będą się tym zajmować sami przedsiębiorcy bądź ich pracownicy, jak i w przypadkach, gdy obsługą podatkową i księgową tych podmiotów zajmują się biura rachunkowe.

Podstawa prawna:

  • art. 1-3, art. 14 ustawy z 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw  (druk sejmowy nr 3301).